Γιατί το χρώμα έχει τη δύναμη να μας κάνει χαρούμενους;

Το Design for Happiness έχει τη χαρά να φιλοξενεί ένα άρθρο της Karen Haller, χρωματικής συμβούλου αναγνωρισμένης διεθνώς, στην ελληνική του απόδοση.
Την ευχαριστώ θερμά!
Με την Karen ταυτίζομαι απόλυτα στο πόσο σημαντική είναι η επίδραση του χρώματος στην ανθρώπινη ψυχολογία, συνεπώς και πόσο απαραίτητο στοιχείο της αρχιτεκτονικής είναι η μελέτη και ορθή χρήση του.

Εσείς έχετε συνδέσει ποτέ το χρώμα με τη χαρά;
Έχετε παρατηρήσει ότι συγκεκριμένα σχήματα, μοτίβα και στυλ design και διακόσμησης σας κάνουν να αισθάνεστε περισσότερο ευτυχισμένοι από ό,τι κάποια άλλα;

Where joy hides and how to find it (Πού κρύβεται η χαρά και πώς να τη βρείτε) είναι το θέμα μιας εκπληκτικής ομιλίας της Ingrid Fetell Lee (Ted2018 talk).

Η Ingrid μοιράζεται ένα ταξίδι ανακάλυψης για το τι είναι χαρά και σε ποια πράγματα τη βρίσκουμε.
Εξετάζει πώς υλικά, χειροπιαστά πράγματα μας κάνουν χαρούμενους.
Παρατήρησε ότι συγκεκριμένα σχήματα, το έντονο χρώμα, η αίσθηση της ελαφρότητας και της αφθονίας έχουν συνδεθεί με την έννοια της χαράς.
Τέτοια αντικείμενα, όπως μπαλόνια, φούσκες, πολύχρωμες μπάλες παγωτού ή κονφετί, ξυπνούν μέσα μας ευχάριστα συναισθήματα.

Και αυτές οι χαρούμενες στιγμές μπορεί να εμφανιστούν με τους πιο απρόβλεπτους τρόπους.
Θυμηθείτε πότε κοιτάξατε ένα ανθισμένο δέντρο, είδατε ένα μπουκέτο από πολύχρωμα μπαλόνια ή – μια από τις αγαπημένες μου χαρούμενες εμπειρίες – βάψατε το πρόσωπό σας με glitter σε ένα φεστιβάλ, κάνατε μια βόλτα στη φύση ή κοιτάξατε τον ηλιόλουστο ουρανό.
Ακόμη και μόνο φέρνοντας τέτοιες εικόνες στη φαντασία σας μπορούν να σας προδιαθέσουν ευχάριστα.

Αν όλα τα παραπάνω μας δημιουργούν θετικά συναισθήματα, τότε γιατί:

– Εργαζόμαστε σε γραφεία χωρίς ζωή όταν το χρώμα και ο σχεδιασμός μπορούν να μας κάνουν περισσότερο χαρούμενους και να αυξήσουν την παραγωγικότητά μας;

-Τα παιδιά μας πηγαίνουν σε σχολεία που δεν τα εμπνέουν και δεν τα κινητοποιούν;

– Τα νοσοκομεία και οι χώροι υγείας και ευεξίας είναι συχνά ψυχροί, εργαστηριακοί χώροι, ενώ θα μπορούσαν επιδρούν θεραπευτικά;

Η Ingrid θέτει τα παραπάνω ερωτήματα για τα οποία συχνά ζητείται η άποψή μου.

Το θέμα για το οποίο συνήθως καλούμαι να μιλήσω τον τελευταίο καιρό, είναι πώς να σχεδιάσουμε αστικά περιβάλλοντα που επιδρούν θετικά στην ψυχική μας υγεία και προάγουν την ευεξία.

Ο κατάλληλος σχεδιασμός και το χρώμα είναι εργαλεία για να βελτιώσουμε την κατάσταση.
Τα σύγχρονα αστικά περιβάλλοντα είναι σχεδιασμένα με πολύ περιορισμένη χρωματική παλέτα.

Δεν είναι τυχαίο ότι το Βρετανικό Κέντρο Αστικού Σχεδιασμού και Ψυχικής Υγείας (UK Centre for Urban Design and Mental health) επισημαίνει ότι οι κάτοικοι των πόλεων έχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να νοσήσουν από ψυχικές ασθένειες.

Σύμφωνα με την Εφαρμοσμένη Ψυχολογία του Χρώματος, συμβαίνει το εξής:

Οι περισσότεροι από εμάς αισθάνονται αμέσως καλύτερα όταν βρίσκονται στη φύση, πιο ασφαλείς, ήρεμοι και νιώθοντας τη σύνδεση με έναν οικείο, φυσικό τρόπο ζωής – με την ίδια τη ζωή.

Αυτό συμβαίνει γιατί το οπτικό μας σύστημα είναι “προσαρμοσμένο-σχεδιασμένο” ώστε να αναγνωρίζει τα χρώματα και τα μοτίβα της φύσης.
Όταν αυτά βρίσκονται στο οπτικό μας πεδίο προκαλούν θετική απόκριση στο αισθητηριακό μας σύστημα – αισθανόμαστε καλύτερα – με πολλά ευεργετήματα, όπως μείωση του στρες, ενεργοποίηση της φυσικής θεραπείας του σώματος, αποκατάσταση της αίσθησης ηρεμίας και ισορροπίας.

Αντιθέτως, συνήθως αντιλαμβανόμαστε ως αφύσικα και καθόλου οικεία περιβάλλοντα, τους χώρους γραφείων που σχεδιάστηκαν με καθαρά ωφελιμιστικά-πρακτικά κριτήρια, αφιλόξενους και χωρίς ζεστασιά, όπου συνήθως επικρατούν γκρίζες αποχρώσεις, συμβατικά τεχνητά υλικά και ψυχρός, λευκός φωτισμός.

Είναι δύσκολο να προσαρμοστούμε σε τέτοιους χώρους, που συχνά μας προκαλούν δυσφορία, επηρεάζοντας αρνητικά τον τρόπο που σκεφτόμαστε, αισθανόμαστε και αλληλεπιδρούμε.
Ένα τέτοιο περιβάλλον, μη φιλικό προς τους χρήστες συμβάλλει στην αύξηση του άγχους, σε χαμηλή λειτουργικότητα και παραγωγικότητα, μειώνοντας την απόδοσή μας και ανεβάζοντας το στρες.

Πώς όλα αυτά συνδέονται με την αίσθηση της χαράς;

Από τη σκοπιά της Εφαρμοσμένης Ψυχολογίας του Χρώματος, αν το περιβάλλον που ζούμε κι εργαζόμαστε δεν αντανακλά την εμπειρία που έχουμε όταν βρισκόμαστε κοντά στη φύση – κάτι που μπορούμε να επιτύχουμε με τον κατάλληλο σχεδιασμό και τη χρήση των ενδεδειγμένων χρωμάτων – είναι δύσκολο να νιώσουμε θετικά συναισθήματα, όπως η χαρά.

Με λίγα λόγια, ζώντας σε αφιλόξενους και αδιάφορους χώρους είναι αδύνατον να αισθανθούμε χαρούμενοι.

Διαβάστε ποια είναι τα 3 βασικά κριτήρια στα οποία στηρίζεται μια επιτυχημένη χρωματική πρόταση

Ποιες επιλογές έχουμε λοιπόν;

Με σχεδόν 1,5 εκατομμύρια επισκέψεις από τον Απρίλιο , η ομιλία της Ingrid ενημερώνει για τους τρόπους που το χρώμα και ο σχεδιασμός μπορούν να μας κάνουν χαρούμενους.

Στη συντριπτική τους πλειοψηφία οι σύγχρονες έρευνες επιβεβαιώνουν ότι το design και το χρώμα επιδρούν καταλυτικά στην ψυχική μας υγεία και ευεξία.

Γιατί λοιπόν δεν ενσωματώνουμε αυτή τη γνώση στον σχεδιασμό και εξακολουθούμε να αναπαράγουμε αναποτελεσματικά μοντέλα;
Θα μπορούσαμε ήδη να απολαμβάνουμε τα ευεργετικά οφέλη του χρώματος ψυχικά, νοητικά και σωματικά στους χώρους κατοικίας και εργασίας.

Μερικές ιδέες για το πώς θα μπορούσαμε να κάνουμε το παραπάνω εφικτό:

Ως άτομα θα πρέπει να καταλάβουμε ότι έχουμε περισσότερο έλεγχο στο περιβάλλον που ζούμε και να φροντίσουμε να περιστοιχιζόμαστε από περισσότερο χρώμα, φόρμες, μοτίβα, υφές και υλικά που μας κάνουν να νιώθουμε ευχάριστα.

Ως επαγγελματίες του design μπορούμε να ενημερωθούμε και να μελετήσουμε το χρώμα, χρησιμοποιώντας το κατά τέτοιον τρόπο ώστε να προάγουμε την ψυχική υγεία και ευεξία των χρηστών, δημιουργώντας τους θετικά συναισθήματα.
Να μη διστάζουμε να το χρησιμοποιούμε, για το καλό όλων μας!

Θα ήθελα τέλος να δω περισσότερους εργοδότες να αναγνωρίζουν ότι το εργασιακό περιβάλλον δεν επιδρά μόνο στην ευεξία του προσωπικού αλλά και στην επιτυχία της εταιρείας. Αξιοποιώντας το χρώμα και το design μπορούν να δημιουργήσουν γραφεία και χώρους εργασίας που βοηθούν το προσωπικό να αποδίδει καλύτερα και να είναι πιο αποτελεσματικό.

Εσείς, τι θα μπορούσατε να κάνετε σήμερα για να βάλετε χρώμα – και χαρά – στον επαγγελματικό σας χώρο και το σπίτι σας;

Karen Haller, colour and design consultancy
Απόδοση στα ελληνικά – Μάνια Μαυρίδου, αρχιτέκτων μηχανικός

Διαβάστε το πρωτότυπο άρθρο Why colour has the power to bring us joy.

Karen Haller is a leading international authority in the field of applied colour psychology, specialising in business brand colour, interiors, healthcare and wellbeing. Having studied colour for over 20 years she understands how colour affects us, influences us and how businesses and designers can use it to influence behavior.

Karen consults, trains and heads color campaigns for prestigious global brands such as Farrow & Ball, Dove, Fiat, BASF in the US and Ascot Races. She works globally with design professionals to advance their colour training through her mentoring programmes and CPD courses and was commissioned by the International School of Colour and Design, Australia to write their Colour Diploma course.

As a published author, Karen is regularly featured in local and national magazines, newspapers, radio and TV. She is a contributing author of the leading industry book Colour Design: Theories and Applications on Colour in Interiors.

As a speaker Karen shared her Colour Intuition™ system at Grand Designs LIVE and her theories during the prestigious Clerkenwell Design Week and co-curated the 2015 100% Design four days of colour talks.

Karen is also a trustee and committee member of the Colour Group of Great Britain, a British Interior Institute of Design (BIID) Industry Partner and CPD Provider and on the advisory board of the charity Color Cares.

Εγγραφείτε στο μηνιαίο newsletter του Design for Happiness, για να μη χάνετε κανένα άρθρο!