Φέρτε στο μυαλό σας μια κουραστική και αγχώδη μέρα ή περίοδο της ζωής σας κι έπειτα προσπαθήστε να φανταστείτε το ιδανικό για σας περιβάλλον για απόδραση και χαλάρωση.
Επιλέξατε κάποιον εσωτερικό χώρο ή όπως συμβαίνει στο 95% των ανθρώπων το μυαλό σας ταξίδεψε σε κάποιο ειδυλλιακό και γαλήνιο φυσικό τοπίο;
Ο τρόπος ζωής στις σύγχρονες πόλεις είναι υπεύθυνος για ένα μεγάλο αριθμό προβλημάτων υγείας. Θορυβώδη περιβάλλοντα όπου συνωστίζονται πολλά άτομα έχει διαπιστωθεί ότι αυξάνουν τον εκνευρισμό και το άγχος.
Τι μπορούμε να κάνουμε για να μεταφέρουμε τις ευεργετικές επιδράσεις του φυσικού περιβάλλοντος στα σπίτια, τα διαμερίσματα και τα γραφεία μας;
Τι μας συμβουλεύουν οι ερευνητές;
Ευεργετικά οφέλη της επαφής με τη φύση
Ο ανθρώπινος εγκέφαλος έχει εξελιχθεί κατά τέτοιον τρόπο, ώστε να προσαρμόζεται ευκολότερα σε ένα φυσικό τοπίο, παρόλη την πολυπλοκότητά του, ενώ πρέπει να δουλέψει σκληρότερα για να φιλτράρει τις άχρηστες πληροφορίες με τις οποίες βομβαρδίζεται όταν βρίσκεται σε αστικό περιβάλλον.
Όλες οι έρευνες συμφωνούν για τα ευεργετικά οφέλη που έχει η επαφή με τη φύση στη σωματική και ψυχική υγεία μας, όπως είναι η ελάττωση του άγχους, η μείωση της αρτηριακής πίεσης, η ενίσχυση των θετικών συναισθημάτων και η βελτίωση της ικανότητας συγκέντρωσης.
- Η ηρεμιστική επίδραση που επιφέρει η επαφή με τη φύση βοηθάει στην ελάττωση του θυμού και της επιθετικότητας και μπορεί ακόμη και να συμβάλει στην μείωση των εγκλημάτων και της βίας.
- Παιδιά που ζουν σε περιαστικές και αγροτικές περιοχές και έχουν την τύχη να παίζουν και να αθλούνται στο ύπαιθρο φαίνεται να παρουσιάζουν μικρότερα ποσοστά άγχους και Διαταραχής Ελλειματικής Προσοχής-Υπερικινητικότητας.
- Πειράματα σε πανεπιστήμια έδειξαν μείωση του άγχους πριν και μετά τις εξετάσεις και καλύτερες επιδόσεις των φοιτητών που είχαν έρθει σε επαφή (ακόμη και έμμεση, μέσω φωτογραφιών και βίντεο) με το φυσικό περιβάλλον σε σχέση με εκείνους που δεν το έκαναν.
Tο φυσικό περιβάλλον επιδρά θεραπευτικά
Σύμφωνα με έρευνες σε χώρους υγείας:
- Μετεγχειρητικοί ασθενείς σε θαλάμους νοσηλείας με θέα σε δάσος ή κήπο ανάρρωσαν γρηγορότερα και χρειάστηκαν λιγότερα φάρμακα σε σχέση με εκείνους που τα παράθυρά τους έβλεπαν σε ακάλυπτο.
Αξιοσημείωτο είναι επίσης, ότι ακόμη και η ύπαρξη φυτών εσωτερικού χώρου σε θαλάμους νοσηλείας βοηθάει στη μείωση του στρες των ασθενών. - Ο χρόνος νοσηλείας καταθλιπτικών ασθενών φαίνεται να μειώνεται όταν τα δωμάτιά τους διαθέτουν παράθυρα με θέα το πράσινο και επαρκή φυσικό φωτισμό.
- Διαπιστώθηκε ότι τo ευχάριστο φυσικό περιβάλλον επιδρά θετικά, όχι μόνο στους ασθενείς αλλά και στο προσωπικό και τους επισκέπτες των κτιρίων υγείας.
Η επαφή με τη φύση βελτιώνει τη διάθεση και την απόδοση των εργαζομένων
Η ύπαρξη πρασίνου στους υπαίθριους χώρους και το εσωτερικό των κτιρίων είναι όπως αποδεικνύεται από πρόσφατες έρευνες ο πιο εύκολος και ανέξοδος τρόπος για να μειωθεί το άγχος και τα παράπονα των εργαζομένων για ψυχολογικές και σωματικές ενοχλήσεις και να αυξηθεί η παραγωγικότητά τους.
Αν και αυτά είναι λίγο πολύ γνωστά και ίσως αυτονόητα, ένας μεγάλος αριθμός δημόσιων κτιρίων και κατοικιών δεν σχεδιάστηκαν καθόλου με αυτή τη φιλοσοφία.
Αντιθέτως, για αρκετά χρόνια υπήρξε η τάση οποιαδήποτε επαφή ή ακόμη και νύξη του φυσικού περιβάλλοντος να αποφεύγεται από τους σχεδιαστές, προκειμένου να δοθεί έμφαση στον high-tech χαρακτήρα των κτιρίων.
Ταυτόχρονα, υπερεκτιμήθηκε η δυνατότητα της τεχνολογίας να υποκαταστήσει τις φυσικές συνθήκες που είναι απαραίτητες για να ζούμε υγιώς.
Τα σύγχρονα κλιματιζόμενα κτίρια γραφείων, χωρίς φυσικό φωτισμό και αερισμό φάνηκε τελικά να είναι επιζήμια για την υγεία και την απόδοση των εργαζομένων.
Ευτυχώς, αυτή η τάση επανεξετάζεται, πιθανόν γιατί φτάσαμε να βλέπουμε ξεκάθαρα τις βλαβερές επιπτώσεις της στο ανθρώπινο δυναμικό, το πιο σημαντικό κεφάλαιο μιας εταιρίας.
Μετά τα φυτεμένα δώματα, οι φυτεμένοι τοίχοι και μάλιστα σε εσωτερικούς χώρους στοχεύουν ακριβώς στην αποκατάσταση της σχέσης μας με το φυσικό περιβάλλον και σε καθαρότερη ατμόσφαιρα στο εσωτερικό των κτιρίων.
Μία νέα προσέγγιση στο σχεδιασμό, ο βιοφιλικός σχεδιασμός (biophilic design) δίνει έμφαση στην ανάγκη διατήρησης, ενίσχυσης και αποκατάστασης της ευεργετικής επαφής με τη φύση στο κτισμένο περιβάλλον, αφού αποδεδειγμένα συμβάλλει στην ανθρώπινη ευεξία.
Όσοι από εμάς έχουν την τύχη να ζουν και να εργάζονται κοντά στη φύση απολαμβάνουν τα ευεργετικά οφέλη της επαφής αυτής.
Τι μπορούμε όμως να κάνουμε σε περιπτώσεις που η επαφή με τη φύση φαντάζει αδύνατη;
Τι επιλογές έχουμε, όταν ζούμε σε ένα διαμέρισμα που βλέπει σε έναν πολυσύχναστο δρόμο με μεγάλη κυκλοφορία ή σ’ έναν σκοτεινό ακάλυπτο;
Ευτυχώς, υπάρχουν τρόποι να βελτιώσουμε την κατάσταση.
Η δημιουργία μιας μικρής όασης από φυτά στο μπαλκόνι μας, τα οποία μπορούμε να επιλέξουμε ανάλογα με τις συνθήκες που επικρατούν (όπως είναι ο προσανατολισμός, πολύ ή ελάχιστο φως, δυνατός αέρας, υγρό ή ξηρό κλίμα), εκτός του ότι μας εξασφαλίζει την αίσθηση επαφής με το φυσικό περιβάλλον, έχει και πολλά άλλα οφέλη.
Πέρα από την οπτική απόλαυση και την πιθανή ευωδιά τους, τα φυτά
– δροσίζουν το χώρο,
– αποκαθιστούν την υγρασία ενώ ταυτόχρονα,
– δημιουργούν με το φύλλωμά τους ένα φράγμα στους θορύβους, αλλά και στα αδιάκριτα βλέμματα των γειτόνων.
Με ψηλά ή αναρριχώμενα φυτά σε όμορφες πέργκολες μπορούμε ακόμη και να ξεχάσουμε τα κακόγουστα κτίρια που βρίσκονται απέναντί μας.
Ακόμη όμως και στην περίπτωση που και αυτό δεν είναι δυνατό, λόγω έλλειψης χώρου (όχι διάθεσης, ελπίζω), δεν είμαστε καταδικασμένοι.
Στο εσωτερικό του σπιτιού ή του χώρου εργασίας, μια γωνιά με φυτά (όσο περισσότερα, τόσο καλύτερα), ένα ενυδρείο, η ύπαρξη κάποιου οικόσιτου ζώου μπορούν εν μέρει να αναπληρώσουν αυτή την έλλειψη.
Είναι εντυπωσιακό, ότι ακόμη και η έμμεση αναφορά στο φυσικό περιβάλλον, μπορεί να έχει ευεργετικά αποτελέσματα
Σύμφωνα με τα ευρήματα τελευταίων ερευνών, η θέαση φωτογραφιών, έργων τέχνης, ταινιών και ντοκιμαντέρ με θέμα τη φύση, επίσης το άκουσμα ηχογραφημένων ήχων, όπως τα κύματα της θάλασσας, το θρόισμα των φύλλων και το κελάηδισμα πουλιών, μπορούν να επιδράσουν ηρεμιστικά στον ανθρώπινο οργανισμό.
Δείτε το video.
Ειδικά σε χώρους υγείας, εργασίας και εκπαίδευσης, είναι ένας απλός και ανέξοδος τρόπος να βελτιώσουμε ένα κτίριο που δεν έχει σχεδιαστεί με τις κατάλληλες προδιαγραφές.
Δεν είναι υπερβολικό να πούμε, ότι πολύ συχνά τα ίδια τα υλικά και χρώματα που χρησιμοποιούμε σε ένα χώρο, μας παραπέμπουν υποσυνείδητα (και συνειδητά) σε στοιχεία της φύσης.
Υλικά όπως η πέτρα και το ξύλο έχουν άμεσες αναφορές στο φυσικό τοπίο, αλλά και μια γαλάζια γυάλινη επιφάνεια μας δίνει συχνά την αίσθηση του νερού, αν προσθέσουμε και κάποια φυτικά μοτίβα και χρώματα, νιώθουμε αμέσως την οικεία αίσθηση της φύσης, ακόμη και σε ένα διαμέρισμα πολυκατοικίας.
Έχουμε πλέον στη διάθεσή μας την τεχνολογία και μια τεράστια ποικιλία υλικών, ώστε να δημιουργήσουμε οποιοδήποτε περιβάλλον φανταστήκαμε.
Τέλος, ας μην ξεχνάμε ότι εκτός από την αισθητική απόλαυση που προσφέρει η φύση, το βασικότερο είναι ότι συμβάλλει στην καλή υγεία και διάθεση μας.
Ακόμη κι αν έχουμε καταφέρει να επιβιώνουμε -γιατί σίγουρα δεν ζούμε καλά- αποκομμένοι από αυτήν, ας προσπαθήσουμε τουλάχιστον να τη σεβόμαστε.
Παρόλο που κάποιοι από εμάς φαίνεται ότι το έχουν ξεχάσει, εξακολουθούμε να αποτελούμε αναπόσπαστο τμήμα της. Καταστρέφοντας λοιπόν τη φύση καταστρέφουμε την ίδια μας την ύπαρξη.
Μάνια Μαυρίδου _αρχιτέκτων μηχανικός – χρωματική σύμβουλος
Εγγραφείτε στο μηνιαίο newsletter του Design for Happiness, για να μη χάνετε κανένα άρθρο!
Απαγορεύεται η αναδημοσίευση του άρθρου ή μέρους αυτού σε άλλο blog ή ιστοσελίδα χωρίς έγγραφη άδεια.
Νόμος πνευματικής ιδιοκτησίας 2121/1993.
Μπορείτε όμως να το μοιραστείτε στα social media εφόσον σας άρεσε και πιστεύετε ότι θα βοηθήσει κι άλλους!
Design for Happiness 
Υποβολή σχολίου