Νιώθετε το σπίτι σας ως καταφύγιο ή φυλακή; (Τι μας δίδαξε ο covid)

Πριν από μερικά χρόνια ζήσαμε μία πρωτόγνωρη κατάσταση.
Κλειστήκαμε στα σπίτια μας.
Δεν θα εξετάσω αν ήταν απαραίτητο να γίνει ή αν επρόκειτο για ένα κοινωνικό πείραμα.
Το θέμα είναι ότι αυτός ο παγκόσμιος εγκλεισμός στα σπίτια μας, οδήγησε αρχιτέκτονες και επιστήμονες διαφόρων ειδικοτήτων σε πολύτιμα συμπεράσματα.

Για σχεδόν 2 χρόνια το σπίτι μας έγινε το καταφύγιο μας, στην κυριολεξία!
Βέβαια αυτή είναι η θετική εκδοχή, αφού κάποιοι αισθάνονταν το σπίτι τους περισσότερο ως φυλακή!

Οι βασικότεροι λόγοι ήταν ο τρόπος που είχαν συνηθίσει να ζουν και εκείνοι με τους οποίους μοιράζονταν το σπίτι τους – η οικογένειά τους.
Ειδικά για όσους συνήθιζαν να περνούν πολύ χρόνο εκτός σπιτιού πριν από την πανδημία, τα πράγματα ήταν πολύ δυσκολότερα, ως αφόρητα.

Σύμφωνα με τους ψυχολόγους, δεν είναι καθόλου τυχαίο το ξέσπασμα με πολλά και άγρια επεισόδια ενδοοικογενειακής και παιδικής βίας. Χωρίς να σημαίνει ότι η βία είναι δικαιολογημένη, ο εγκλεισμός μας μέσα ενέτεινε τέτοιες συμπεριφορές σε ήδη προβληματικούς ανθρώπους και οικογένειες.

Πώς όμως συνέβαλε το σπίτι μας στο πόσο εύκολα ή δύσκολα βιώσαμε τον εγκλεισμό μας μέσα;

Πρόσφατη έρευνα δείχνει ότι όσοι αισθάνονται δεμένοι με το σπίτι τους, επειδή το έχουν διαμορφώσει όπως θα ήθελαν, κινδύνεψαν πολύ λιγότερο από ψυχικές διαταραχές στην περίοδο της καραντίνας.

Ακούγεται αυτονόητο, έτσι δεν είναι;
Ωστόσο, αρκετοί δεν φρόντισαν να δημιουργήσουν ένα ανθρώπινο, φιλόξενο σπιτικό, ένα πραγματικό καταφύγιο για δύσκολους και εύκολους καιρούς.

Αυτό δεν έχει να κάνει απαραίτητα με την οικονομική άνεση των ενοίκων.
Υπάρχουν μικρά και ίσως φτωχικά σπίτια, που είναι γεμάτα θαλπωρή και ζεστασιά.
Υπάρχουν πανάκριβα, πολυτελή σπίτια, που φιγουράρουν σε blogs και περιοδικά αρχιτεκτονικής και design και είναι εντελώς ψυχρά και αφιλόξενα.

Άνθρωποι που μπορεί να ξόδεψαν πολλά χρήματα για να κατασκευάσουν, να ανακαινίσουν και να εξοπλίσουν την κατοικία τους, τελικά δεν απολαμβάνουν τη ζωή τους μέσα σε αυτή.
Το να ζείτε μέσα σε μια έκθεση ακριβών επίπλων δεν θα σας κάνει απαραίτητα πιο ευτυχισμένους.

Είναι πλέον αποδεδειγμένο ότι η ποιότητα της ζωής μας, ακόμη και η υγεία μας, επηρεάζονται σημαντικά από το χώρο που ζούμε και εργαζόμαστε.

Γνωρίζετε ότι…
Ο σχεδιασμός του υπνοδωματίου σας επιδρά καθοριστικά στο πόσο εύκολα κοιμάστε και πόσο ξεκούραστοι ξυπνάτε;
Ο φωτισμός και τα υλικά κατασκευής του χώρου σας ίσως είναι υπεύθυνα για τον εκνευρισμό και τους πονοκεφάλους σας;
Οι λανθασμένες χρωματικές επιλογές που κάνατε ρίχνουν τη διάθεσή σας και επιδρούν στα επίπεδα της ενεργητικότητά σας;
Ο σχεδιασμός της κουζίνας σας επιδρά στο πόσο υγιεινά τρώτε και στο πόσο εύκολα ή δύσκολα θα πάρετε ή θα χάσετε κιλά;
Ο χώρος που μελετάτε εσείς ή τα παιδιά σας μπορεί να ενισχύσει ή να σαμποτάρει την απόδοσή σας;

Έρευνες και πειράματα που έχουν γίνει από επιστήμονες διαφορετικών ειδικοτήτων, αποδεικνύουν ότι σε μεγάλο βαθμό επηρεαζόμαστε από το περιβάλλον στο οποίο ζούμε, σε σωματικό και ψυχολογικό επίπεδο.

Η Περιβαλλοντική Ψυχολογία και πολλές σύγχρονες μελέτες νευροεπιστημόνων, έχουν ως αντικείμενο την αλληλεπίδραση μεταξύ περιβάλλοντος και ανθρώπινης συμπεριφοράς.

Η επιστημονική γνώση και τα εργαλεία υπάρχουν. Πώς μπορούμε να τα χρησιμοποιήσουμε υπέρ μας (και γιατί δεν το κάνουμε);

Πώς μπορεί το σπίτι μας να γίνει ένα ευχάριστο καταφύγιο;

Είναι μικρός ο αριθμός εκείνων που ζουν σε ένα σπίτι φτιαγμένο έτσι που ν’ ανταποκρίνεται στον τρόπο ζωής και τις επιθυμίες τους και ακόμα λιγότεροι αυτοί που τελικά νιώθουν καλά μέσα σ’ αυτό.

Ένα συχνό λάθος που κάνουν, ακόμη και έμπειροι και ευσυνείδητοι επαγγελματίες αρχιτέκτονες και interior designers, είναι ότι δεν λαμβάνουν υπόψη τις πραγματικές ανάγκες και προσδοκίες των πελατών τους, παρά προβάλλουν τις δικές τους επιθυμίες και εμμονές σε αυτό που σχεδιάζουν, με αποτέλεσμα να σχεδιάζουν τελικά για τον εαυτό τους και την ματαιοδοξία τους.

Μέσα από την εμπειρία μου έχω διαπιστώσει ότι θα πρέπει να ψυχολογήσουμε κατά κάποιον τρόπο τα άτομα για τα οποία σχεδιάζουμε, έτσι ώστε να έχουμε τη δυνατότητα να δημιουργήσουμε το χώρο μέσα στον οποίο θα αισθανθούν «σαν στο σπίτι τους».
Τις περισσότερες φορές είναι και οι ίδιοι επηρεασμένοι από αυτά που βλέπουν γύρω τους ή από αυτά έχουν συνηθίσει να θεωρούν σωστά, γιατί απλά ως τώρα έτσι γινόταν.

Δουλειά μας είναι να τους ξεμπλοκάρουμε και να τους βοηθήσουμε να φανταστούν και εντέλει να δημιουργήσουν το χώρο μέσα στον οποίο θα νιώσουν ευτυχισμένοι.

Αυτό συχνά σημαίνει να τους «επανεκπαιδεύσουμε» στον τομέα της αρχιτεκτονικής, ο οποίος αγνοήθηκε και κακοποιήθηκε για αρκετά χρόνια στη χώρα μας.

Ταυτόχρονα, ένας αρχιτέκτων ή interior designer θα πρέπει να λαμβάνει υπ’ όψιν στο σχεδιασμό τα πολύ σημαντικά ευρήματα της Ψυχολογίας του Χώρου.

Έχοντας στη διάθεσή μας τα αποτελέσματα παγκόσμιων ερευνών για την επίδραση που ασκεί ο χώρος και το χρώμα στην ανθρώπινη ψυχοσύνθεση, μπορούμε να επηρεάσουμε θετικά του χρήστες των κτιρίων μας, αποφεύγοντας λάθη που γίνονται από άγνοια ή αδιαφορία.

Είμαι σίγουρη ότι πολλοί από εσάς, με αφορμή τον αναγκαστικό εγκλεισμό μας μέσα, αναθεωρήσατε και επανεξετάσατε τις επιλογές σας, για το πόσο φιλόξενο, ευχάριστο και ανθρώπινο είναι το σπίτι σας.
Δεν είναι τυχαίο ότι την περίοδο της πανδημίας είχα πάρα πολλή δουλειά στο γραφείο. Πολλοί διαπίστωσαν τι τους ενοχλεί στα σπίτια τους και θέλησαν να κάνουν βελτιώσεις.

Προσπαθήστε ν’ ακούτε περισσότερο τον εαυτό σας και τις πραγματικές ανάγκες κι επιθυμίες σας και να πάψετε να ζείτε για τον περίγυρο και την κοινωνία, για το πώς φαίνεται το σπίτι σας στους άλλους, υιοθετώντας άκριτα ό,τι – σωστό ή λάθος – επιβάλλει η μόδα.

Αν δεν ξέρετε τι θα βοηθήσει εσάς και την οικογένειά σας να νιώσετε καλύτερα, μην ανησυχείτε.
Χιλιάδες ερευνητές σε όλο τον κόσμο έχουν καταλήξει σε χρήσιμα συμπεράσματα.
Θα τα βρείτε στα άρθρα αυτού εδώ του blog και στo κανάλι μου στο YouTube DesignMania videos.

Μάνια Μαυρίδου _αρχιτέκτων μηχανικός – χρωματική σύμβουλος

υ.γ. Διαβάστε το άρθρο και κάντε το τεστ που περιλμαβάνει:
Δείξε μου το σπίτι σου, να σου πω πώς αισθάνεσαι (και ποιος είσαι)!

Άλλα άρθρα που θα σας βοηθήσουν να αναθεωρήσετε:
Μπορούμε να ζήσουμε σε κατάλευκους χώρους;

Γκρίζα εσωτερικά και εμφανές μπετόν – μήπως η νέα τάση στο design μας οδηγεί στην κατάθλιψη;

Εγγραφείτε στο μηνιαίο newsletter του Design for Happiness, για να μη χάνετε κανένα άρθρο ή video, προσφορές και δώρα!

Απαγορεύεται η αναδημοσίευση του άρθρου ή μέρους αυτού σε άλλο blog, ιστοσελίδα ή έντυπο μέσο χωρίς έγγραφη άδεια.
Νόμος πνευματικής ιδιοκτησίας 2121/1993.

Μπορείτε όμως να το μοιραστείτε στα social media εφόσον σας άρεσε και πιστεύετε ότι θα βοηθήσει κι άλλους!