Αφορμή γι’ αυτό το άρθρο στάθηκε η απογοήτευση μου από αγαπημένα στέκια, που ο σχεδιασμός και η ανακαίνισή τους τα υποβάθμισε.
Το ένα έχει ήδη κλείσει, μετά από 1 μόνο χρόνο λειτουργίας, στο δεύτερο έχει μειωθεί αισθητά η πελατεία.
Είναι γεγονός ότι κανένας από τους φίλους που το αγαπούσαμε και ήμασταν πιστοί θαμώνες δεν λαχταρά πια να πάει εκεί για φαγητό, παρόλο που ο ιδιοκτήτης υποστηρίζει ότι η κουζίνα του είναι καλύτερη από πριν. (Όταν γραφόταν το άρθρο είχε ήδη κλείσει κι αυτό).
Λόγω εμπειρίας και συνεχούς ενασχόλησης και επιμόρφωσης στην ψυχολογία του χώρου, γνωρίζω ότι αυτό που μας επηρέασε αρνητικά σε μεγάλο βαθμό και στις 2 συγκεκριμένες περιπτώσεις είναι ο πρόχειρος, μη εμπνευσμένος, ψυχρός και κακοσχεδιασμένος χώρος – το απόλυτο λευκό με μια υποψία γκρι!
Ό,τι χειρότερο για χώρο εστίασης! Κι όμως, οι ιδιοκτήτες εμπιστεύτηκαν εκείνους που τους είπαν ότι αυτή είναι σήμερα η μόδα!
Δεν υποστηρίζω ότι ο κακός σχεδιασμός είναι ο μόνος ή ο κύριος λόγος που μία επιχείρηση θα αντιμετωπίσει προβλήματα και θα αναγκαστεί να κλείσει.
Δεδομένου ότι συνήθως μία ανακαίνιση συνοδεύεται και από άλλες αλλαγές κι επειδή η επίδραση του χώρου είναι σε μεγάλο βαθμό υποσυνείδητη διεργασία, είναι δύσκολο να κατανοήσετε τι φταίει και υπάρχει μείωση κίνησης ή περισσότερα παράπονα και δυσαρέσκεια από τους πελάτες σας.
Ωστόσο, στην πλειοψηφία των επαγγελματικών χώρων, ο σχεδιασμός παίζει καθοριστικό ρόλο – δεν είναι τυχαίο ότι εκεί επενδύονται πολλά χρήματα.
Καλό είναι λοιπόν, η επένδυση αυτή να έχει γίνει με σωστά κριτήρια.
Να σημειώσω εδώ, ότι επειδή ο κάθε επαγγελματικός χώρος έχει (και πρέπει να έχει) τα δικά του χαρακτηριστικά και εξυπηρετεί διαφορετικές ανάγκες και χρήστες, οι γενικευμένες οδηγίες σχεδιασμού και διακόσμησης είναι εντελώς άχρηστες και δύσκολα εφαρμόσιμες.
Ποια είναι όμως τα συνηθέστερα λάθη στο σχεδιασμό ή την ανακαίνιση ενός επαγγελματικού χώρου;
1. Δεν έχει προηγηθεί αρχιτεκτονική μελέτη
Το συχνότερο λάθος είναι η ανυπαρξία μελέτης ή η υποτυπώδης μελέτη του χώρου σας από μη έμπειρο ειδικό.
Σε αυτή την περίπτωση η πλειοψηφία πέφτει στην παγίδα να στηρίζεται σε γνώμες και συμβουλές φίλων και συγγενών, που όλοι έχουν άποψη, όμως κανένας τις απαιτούμενες γνώσεις και εμπειρία.
Όπως λέει μια σκανδιναβική παροιμία: “αυτός που χτίζει ακολουθώντας τις συμβουλές πολλών ανθρώπων θα αποκτήσει τελικά ένα θεόστραβο σπίτι”.
Φυσικά επακόλουθα της μη ύπαρξης μελέτης, σχεδίου και οργάνωσης είναι τα απογοητευτικά αποτελέσματα και η κακή διαχείριση του προϋπολογισμού.
Συνήθως γίνονται παραπανίσια έξοδα εκεί που θα μπορούσαν να αποφευχθούν και δεν δίνονται τα χρήματα εκεί που η ποιότητα είναι απαραίτητη.
Η λανθασμένη εντύπωση που δίνουν πολλά blogs και online περιοδικά διακόσμησης, ότι είναι εύκολο να πετύχετε ένα άψογο και επαγγελματικό αποτέλεσμα, αντιγράφοντας φωτογραφίες και ιδέες που δημοσιεύουν, με βρίσκει εντελώς αντίθετη.
Δυστυχώς, το λάθος σας θα το διαπιστώσετε εκ των υστέρων, αφού ήδη έχετε μπει σε άσκοπη ταλαιπωρία και έξοδα.
Διαβάστε αναλυτικά στο άρθρο “Το #1 μυστικό μιας επιτυχημένης ανακαίνισης” γιατί είναι απαραίτητη η μελέτη του χώρου σας και ποιος είναι ο πιο κατάλληλος επαγγελματίας για να την αναθέσετε.
2. Αντιγράφετε κάτι που είναι ακατάλληλο για τον επαγγελματικό σας χώρο
Χωρίς μελέτη του χώρου είναι φυσικό να προσπαθήσετε να αντιγράψτε κάτι που είδατε κάπου αλλού.
Κάτι τέτοιο όμως δεν θα λειτουργήσει αφού κάθε χώρος είναι διαφορετικός, αλλά πάνω απ’ όλα, κάθε χρήστης και πελάτης έχουν διαφορετικές ανάγκες και επιδιώξεις, διαφορετικά γούστα και προτιμήσεις.
Είναι αρκετοί εκείνοι που έχουν την ψευδαίσθηση ότι αν αντιγράψουν αυτό που έκανε μια επιτυχημένη επιχείρηση, θα έχουν κι εκείνοι επιτυχία.
Τίποτα δεν είναι πιο μακριά από την αλήθεια!
Εφόσον θέλετε να διαφοροποιηθείτε και να ξεχωρίσετε από τους ανταγωνιστές σας, αυτό ακριβώς θα πρέπει να δηλώνει και ο επαγγελματικός σας χώρος – παράλληλα με τα αγαθά και τις υπηρεσίες που προσφέρετε.
Στην ουσία, ο σωστός μελετητής θα πρέπει να αποκωδικοποιήσει και να μετατρέψει τη φιλοσοφία της επιχείρησής σας σε “χώρο”.
Η κλίμακα παίζει ρόλο μόνο ως προς τις επιλογές που θα γίνουν και όχι ως προς το αν χρειάζεται ή όχι μελέτη ο χώρος σας.
Ο φούρνος, το κομμωτήριο ή το γυμναστήριο της γειτονιάς για παράδειγμα, δεν σημαίνει ότι θα πρέπει να αφεθούν στην τύχη τους και στους λίγους πιστούς πελάτες τους, παραμελώντας την εικόνα που παρουσιάζουν.
Αντιθέτως, μέσα από το σχεδιασμό και την αίσθηση που εκπέμπει ο χώρος θα πρέπει να περάσουν τα συγκριτικά τους πλεονεκτήματα έναντι της μεγάλης αλυσίδας franchise.
Αυτά μπορεί να είναι η προσωπική επαφή με τον πελάτη και η εμπιστοσύνη που έχει αναπτυχθεί, σε σχέση με το ψυχρό και απρόσωπο περιβάλλον μιας μεγάλης αλυσίδας ή (στην περίπτωση των προϊόντων διατροφής) τα αγνά και προσεγμένα υλικά, οι σπιτικές συνταγές και μέθοδοι παρασκευής.
Είναι μεγάλο – αλλά πολύ συχνό – λάθος να προσπαθήσουν να αντιγράψουν το στυλ και το design της μεγάλης αλυσίδας.
3. Ακολουθείτε κατά γράμμα τις τάσεις της μόδας
Ο σίγουρος τρόπος για να χρειαστεί το κατάστημα ή το γραφείο σας ξανά ανακαίνιση πολύ σύντομα.
Εξίσου κακό με το να δείχνει ένας επαγγελματικός χώρος παρωχημένος και εκτός μόδας, είναι να έχει σχεδιαστεί με την αγωνία να συμπεριλαμβάνονται στον σχεδιασμό όλες οι σύγχρονες τάσεις.
Δυστυχώς, πρόκειται για το σήμα κατατεθέν του πρόχειρου και μη εμπνευσμένου σχεδιασμού.
Είναι άλλο να βρίσκεστε μέσα στο κλίμα της εποχής και εντελώς διαφορετικό να είστε δέσμιοι της μόδας, ακολουθώντας όποια νέα τάση, καλή ή κακή, κατάλληλη ή ακατάλληλη για την επιχείρησή σας, άκριτα και χωρίς μέτρο.
Έξυπνο είναι να υιοθετούμε εκείνες τις τάσεις που θα αναβαθμίσουν το χώρο μας, θα είναι διαχρονικές και ακόμη καλύτερα, να πρωτοτυπούμε και να βρισκόμαστε μπροστά από την εποχή μας -όχι απλώς να προσπαθούμε να εντυπωσιάσουμε, αγνοώντας πόσο άνετα θα αισθάνεται ο πελάτης στο κατάστημά μας.
Ειδικά σε εποχές κρίσης, όπου το ευτελές γίνεται κανόνας και πλασάρεται σαν μόδα, μπορείτε εύκολα να την πατήσετε, υποβαθμίζοντας το χώρο σας.
Για παράδειγμα, όσο κι αν βλέπετε το ‘εμφανές μπετόν’ (ή απομιμήσεις του) να χρησιμοποιείται πλέον ευρέως και στους εσωτερικούς χώρους, δεν παύει να είναι ένα υλικό ακατάλληλο, άγριο και μη φιλικό προς το χρήστη, που δημιουργεί προβλήματα και ενέχει κινδύνους.
Διαβάστε το άρθρο: Γκρίζα εσωτερικά και εμφανές μπετόν_μήπως η νέα τάση μας οδηγεί στην κατάθλιψη;
Ακόμη χειρότερο είναι να κυριαρχεί το μαύρο στον επαγγελματικό σας χώρο, μια ολέθρια επιλογή!
4. Παρασύρεστε από την εικόνα και δεν εξετάζετε την ουσία
Επακόλουθο του προηγούμενου λάθους.
Αυτό συμβαίνει όταν εντυπωσιάζεστε από μια ιδέα, που όμως δεν θα αποδειχτεί πρακτική ή λειτουργική στο μέλλον.
Για παράδειγμα, όσο εντυπωσιακός μπορεί να φαίνεται σε φωτογραφίες ένας επαγγελματικός χώρος που επικρατεί το λευκό , τόσο δύσκολο είναι να ζει κάποιος μέσα σε αυτό, όχι μόνο από την πρακτική πλευρά αλλά κυρίως, από την ψυχολογική.
Μία επιτυχημένη αρχιτεκτονική πρόταση θα πρέπει να συνδυάζει το λειτουργικό με το αισθητικό κομμάτι, αλλά όπως υποστηρίζω, θα πρέπει επιπρόσθετα να λαμβάνει υπ’ όψιν το πώς αισθάνονται οι πελάτες που θα περάσουν χρόνο σε ένα χώρο, καθώς και οι εργαζόμενοι σε αυτόν.
Το τελευταίο, δηλαδή οι αρνητικές επιπτώσεις ακατάλληλων χώρων στο εργατικό δυναμικό, οδηγεί σήμερα τις μεγαλύτερες εταιρείες παγκοσμίως σε επανεξέταση των κτιριακών τους εγκαταστάσεων με βάση τα νέα δεδομένα (χρώμα, επαφή με το φυσικό περιβάλλον, ελευθερία και ευελιξία).
Σε αυτή την περίπτωση ένας ειλικρινής και έμπειρος επαγγελματίας μελετητής θα σας συμβουλέψει και θα σας προστατέψει από κακοτοπιές.
Δυστυχώς, εδώ διαφωνώ κάθετα με τους περισσότερους συναδέλφους αρχιτέκτονες, που έχουν μια εμμονή να σχεδιάζουν χώρους μη φιλικούς προς τους χρήστες, αδιαφορώντας ή αγνοώντας την επίδραση του δομημένου χώρου στην ανθρώπινη ψυχολογία.
Τρανταχτό παράδειγμα ότι στη συντριπτική πλειοψηφία των σύγχρονων επαγγελματικών χώρων και κατοικιών απουσιάζει παντελώς το χρώμα (παρόλο που πρόκειται πλέον για ξεπερασμένη τάση)! Τους λόγους τους αναλύω στο άρθρο:
Γιατί οι σύγχρονοι αρχιτέκτονες σας καταδικάζουν να ζείτε χωρίς χρώμα;
5. Δεν έχετε ξεκάθαρους στόχους
Συνήθως είναι ένα πρόβλημα που αντιμετωπίζουν οι νέοι επαγγελματίες που δημιουργούν έναν επαγγελματικό χώρο.
Σε τι κοινό απευθύνεστε, τι μήνυμα θέλετε να στείλετε στους πελάτες σας, πόσο ακριβά ή φτηνά είναι τα αγαθά που εμπορεύεστε ή οι υπηρεσίες που προσφέρετε, είναι αποφάσεις που πρέπει να έχετε πάρει πριν ξεκινήσετε τον σχεδιασμό του χώρου σας.
Για παράδειγμα, αν στόχος σας είναι οι πελάτες σας να χαλαρώνουν στο χώρο σας και να αισθάνονται άνετα (όπως πρέπει να συμβαίνει σε χώρους αναμονής, χώρους αναψυχής κλπ), τότε ένας άβολος, μη εργονομικά σχεδιασμένος καναπές που δεν μπορούν να καθίσουν αναπαυτικά, ο έντονος λευκός φωτισμός και τα ψυχρά χρώματα και υλικά δεν είναι οι κατάλληλες επιλογές.
Πριν περάσουμε στο σχεδιασμό θα πρέπει να έχουμε ξεκαθαρίσει τι ακριβώς θέλουμε να επιτύχουμε.
Ένα απλό αλλά ξεκάθαρο business plan, το οποίο έχει την κατάρτιση ο αρχιτέκτονας να το μεταφράσει σε χώρο, είναι σημαντικός παράγοντας επιτυχίας.
Αν δέχεστε πελάτες σε φυσικό χώρο (κατάστημα, γραφείο) το branding της επιχείρησής σας θα πρέπει κατά κύριο λόγο να δοθεί από το χώρο σας, την ατμόσφαιρα που θα αποπνέει και τα συναισθήματα που θέλετε να δημιουργήσετε, με λίγα λόγια, το μήνυμα που θέλετε να περάσετε.
Συχνά δίνεται μεγαλύτερη έμφαση στο λογότυπο και την εταιρική ταυτότητα μιας εταιρείας, παρά στον ίδιο το χώρο.
Αρκετές φορές μάλιστα αυτά τα 2 δεν έχουν σχέση μεταξύ τους ή ακόμη χειρότερα, έρχονται σε σύγκρουση.
6. Δεν λαμβάνετε υπ’ όψιν τους νόμους του marketing
Οι επιτυχημένοι έμποροι και επιχειρηματίες συνήθως γνωρίζουν καλά την αγορά, τι πουλάει και τι όχι, ποιο είναι το κοινό τους και οι στόχοι τους.
(Φοβάμαι ότι δεν συμβαίνει το ίδιο με την πλειοψηφία των ελεύθερων επαγγελματιών στον τομέα των υπηρεσιών στη χώρα μας, που θεωρούν ότι το marketing δεν τους αφορά!)
Δεν μπορείτε να περιμένετε να προσελκύσετε συγκεκριμένο κοινό, όταν ο χώρος σας εκπέμπει κάτι διαφορετικό.
Είναι δυνατόν να πείσετε ότι είστε ένας καλός αρχιτέκτονας, γραφίστας, στυλίστας, μακιγιέρ ή κομμωτής σε έναν αδιάφορο, άκομψο ή κακόγουστο χώρο;
Δυστυχώς, στην εποχή της κρίσης, πολλοί θεωρούν ότι θα ξεγελάσουν τον πελάτη, λανσάροντας DIY λύσεις και ευτελή υλικά, ως trendy.
Το μόνο που καταφέρνουν τελικά είναι να δημιουργούν ακαλαίσθητους χώρους, χωρίς προσωπικότητα και ταυτότητα.
Καλώς ή κακώς, ο χώρος προδιαθέτει για την ποιότητα των υπηρεσιών και αγαθών που πωλούνται. Δεν είναι δυνατόν να πουλάτε ακριβά σε έναν χώρο που είναι και προπαντός δείχνει ευτελής και φτηνός.
Διαβάστε το άρθρο:
Μήπως σαμποτάρετε την επιχείρησή σας;
Όσο trendy κι αν παρουσιάζεται το Osb, δεν παύει να είναι (και να δείχνει) ένα φτηνό και επιπρόσθετα, ένα ανθυγιεινό υλικό, κατάλληλο μόνο για συγκεκριμένες χρήσεις.
Μπορεί να είναι μια οικονομική λύση για ένα κατάστημα που πουλάει τα πάντα με 1 ευρώ, όταν όμως το βλέπουμε να επικρατεί σε χώρο εστίασης με gourmet κουζίνα, τότε κάτι δεν πάει καλά.
Στον αντίποδα, πολύ ακριβά υλικά επένδυσης και έπιπλα μπορεί να τρομάξουν και να αποτρέψουν κάποιους ακόμη και να μπουν σε ένα χώρο.
Είναι εξίσου λάθος προσέγγιση αν το κοινό που απευθύνεστε είναι χαμηλότερου εισοδήματος.
7. Επιλέγετε φτηνές λύσεις που τελικά θα σας κοστίσουν ακριβά
Ένας από τους βασικότερους λόγους που απευθύνονται στο γραφείο μου οι περισσότεροι πελάτες είναι μια κακή προηγούμενή τους εμπειρία.
Είτε επειδή ξεκίνησαν κάτι μόνοι τους, χωρίς τις απαραίτητες γνώσεις, είτε γιατί απευθύνθηκαν σε ακατάλληλους ή μη έμπειρους επαγγελματίες ή τέλος, επειδή επέλεξαν φτηνές λύσεις και προϊόντα.
Το αποτέλεσμα ήταν να καταλήξουν σε έναν χώρο χαμηλής ποιότητας, που όχι μόνο δεν τους εξυπηρετεί, αλλά τους δημιουργεί προβλήματα.
Όπως είναι γνωστό, το φτηνό θα σας κοστίσει τελικά ακριβότερα. Το διαπιστώνουμε όλοι καθημερινά.
Αν πρόκειται για κάτι που αντικαθίσταται εύκολα, όπως η αγορά κάποιου ρούχου, μικρό το κακό.
Αν όμως πρέπει να ξανασχεδιάσετε τον χώρο σας, επειδή δεν είναι λειτουργικός και δεν εξυπηρετεί τις ανάγκες σας ή να ξηλώσετε ολόκληρο το μπάνιο σας, λόγω κακοτεχνιών και φτηνών υλικών, τότε μάλλον την πατήσατε!
Είναι μεγαλύτερη φασαρία και έξοδα να αντικαταστήσετε τα φτηνά, σπασμένα πλακάκια (κάτι που παρατηρώ πολύ συχνά σε καταστήματα και super markets), που επιπλέον είναι επικίνδυνα για ατυχήματα σε έναν επαγγελματικό χώρο, απ’ ό,τι να επενδύσετε εξαρχής σε ένα πιο ποιοτικό και ανθεκτικό στο χρόνο και την ταλαιπωρία γρανιτοπλακάκι.
Αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει απαραίτητα να ξοδέψετε πολλά χρήματα για να έχετε έναν αξιοπρεπή επαγγελματικό χώρο.
Ίσα-ίσα, ο εμπνευσμένος και δημιουργικός σχεδιασμός επιτυγχάνει ακριβώς αυτό: την καλύτερη ανάδειξη και αξιοποίηση του χώρου, χωρίς να πρέπει να καταφύγετε σε πανάκριβες αγορές.
Όπως σημειώνω παραπάνω, σημαντικό είναι να λάβετε τις σωστές αποφάσεις από την αρχή, γνωρίζοντας πού είναι απαραίτητο να ξοδέψετε χρήματα και σε ποιες περιπτώσεις το να καταφύγετε σε πιο οικονομικές λύσεις δεν θα σας κοστίσει στο μέλλον.
Αυτό μπορείτε να το επιτύχετε μόνο με σωστή καθοδήγηση.
Δεν είναι τυχαίο ότι οι σοβαροί επαγγελματίες και εταιρείες, που σέβονται τους πελάτες τους επενδύουν στο σχεδιασμό του χώρου τους.
Δεν αρκεί να προσφέρετε κάτι που έχει αξία, αν ο σχεδιασμός του χώρου σας δεν το υποστηρίζει.
Όπως σωστά λένε οι ειδικοί του visual marketing, η εικόνα του επαγγελματικού σας χώρου είναι ο σιωπηλός πωλητής σας!
Μάνια Μαυρίδου _αρχιτέκτων μηχανικός – χρωματική σύμβουλος
Εγγραφείτε στο μηνιαίο newsletter του Design for Happiness, για να μη χάνετε κανένα άρθρο!
Απαγορεύεται η αναδημοσίευση του άρθρου ή μέρους αυτού σε άλλο blog ή ιστοσελίδα χωρίς έγγραφη άδεια.
Νόμος πνευματικής ιδιοκτησίας 2121/1993.
Μπορείτε όμως να το μοιραστείτε στα social media εφόσον σας άρεσε και πιστεύετε ότι θα βοηθήσει κι άλλους!
Design for Happiness 
Υποβολή σχολίου